دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 45 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 36 |
آشنایی با عوامل زنده بیماری زا درس بیماریهای گیاهان زینتی درسی و چهار جلسه تشریح میکنیم. قبل از شروع درس، ابتدا با قارچها، ویروسها، نماتودها، باکتریها و یا بطور کلی عوامل زندهای که موجب بیماری در گیاهان زینتی میشود آشنا میشوید. قارچها و باکتری ها چند هزار سال پیش برای بشر مشخص بودند و از مهم ترین عوامل پوسیدگی و فساد در سطح زمین محسوب میشوند؛ مخصوصاً دراکوستیمهای جنگلی یا گلخانهایی از عامل اصلی تجزیه سلولت و لیگنین محسوب میشوند و عناصری چون نیتروژن، فسفر، پتاسیم، سولفور، آهن، کلسیم، روی، منگزیم را آزاد می کنند. قارچها به سرعت وارد مواد غذایی میشوند یا اینکه بعد از مرگ در طبیعت درختان را به یک اکوسیستم معینی هدایت می کنند و در تولید توده یوماس یا توده زنده دخالت دارند؛ بنابراین این موجودات محصول تخریب فرآوردههای چوبی از جمله چوب های استفاده شده در ریلهای راه آهن، تیرک های برق، مخابرات و نیرو و همچنین الوارها و درب و پنجره ساختمانهایی که انسان ها در آن سکونت دارند هستند. قارچها و باکتری ها از مواد مختلف به عنوان غذا استفاده میکنند و از این رو قادرند به تعدادی از گیاهان زینتی، گیاهان جنگلی، گیاهان زراعی وباغات حمله ور بشوند. حتی انسان از دست قارچها در منازل در آسایش نیست یعنی اگر رطوبت یخچال بالا باشد میوهجات در داخل آن کپک میزنند. بنابراین انسان برای حفاظت مواد غذایی خود با روشهای مختلفی چون شور کردن، خشک کردن، منجمد کردن، اشعه تاباندن، حرارت دادن و نیز استفاده از مواد نگهدارنده یا شیمیایی بهره میگیرد. بعضی از قارچها و باکتریها، مواد سمی را تولید میکنند و یا زهره آبههایی را تولید میکنند که به آنها مایکوتوکسین گفته میشود. مثلاً افلوتوکسین به وسیله قارچ اسپویج جلگه فلوگوس و اسپویج پارازیتی چوز به وجود می آید. همچنین بعضی از پلسدیمها مواد غذایی چون بادام زمینی، گردو، ذرت و پسته را آلوده میکند و وقتی که انسان این ها را استفاده میکند دچار بیماری های وحشتناکی از جمله سرطان میشود. بعضی از قاچها مثل کلبس سب پورپوریاها، آسکار پودهای سمی را تولید میکند و وقتی انسان از آردی مصرف کند که حاوی این ماده سمی باشد سیستم عصبی او را بهم می زند یا اینکه در زنان موجب سقط جنین می شود. قارچها و باکتریها، انواع و اقسام بیماری های تیاسان زینتی از جمله سفیدک دروغی، پودری، سیاهک، پوسیدگی و لکه برگیها را به وجود میآورند. حتی می توانند بیماریهای پوستی مثل می پوز را در انسان بوجود بیاورند. قارچ ها و باکتریها ترکیبات مهم دارویی دارند و مشهورترین ترکیبات ضد باکتریائی در تاریخ دیده شده که از پلامین از پنسلیوم استخراج شده است. مقدمه و تاریخچه بیماریها زندگی بشر به وجود و سلامتی گیاهان زنده وابسته است که نقش بسیار مهمی در زیباسازی مکان ها ایفا میکنند. توجه انسان ها به این گیاهان زیبا به زمان سومریها و مصری ها بر میگردد قدمتی حدود 3500 سال پیش دارد. اهمیت بیماری های گیاهی غالباً ناشی از خساراتی است که با بروز اپیدمی یا خسارت معمولی به گیاهان زینتی و محصولات آنها وارد می کنند اما خسارت معمولی بیماریها در گیاهان بیشتر و با اهمیت تر از خسارت اپیدمی آنهاست. واین خسارت در کشورهای پیشرفته به چند درصد کل محصول برآورد شده است اما در کشورهای غیر پیشرفته به چندین درصد کل محصول بالغ میشود. در آمریکا طبق آماری که وجود دارد خسارت سالیانه بیماری ها قبل از تورم سال های اخیر به سه میلیارد دلار برآورد شده است. در ایران از میزان خسارت بیماری های گیاهان زینتی اطلاع دقیقی در دست نیست هر چند خسارت ناشی از بیماری ها در ایران می توانیم حدود 15تا20درصد کل محصول تخمین بزنیم. گیاهان زینتی بخش بسیار کوچکی در بین گیاهان را تشکیل میدهند که گاهی اوقات حدود 10 تا 50 درصد خسارت وارد می کنند. دو بیماری گیاهی از زمان های بسیاری مورد شناسایی انسان قرار گرفتند. حتی در زمان های قدیم عقاید خرافی درمورد بسیاری از پدیدههای طبیعی از جمله بیماری های گیاهی در اجتماع حاکم بوده است که آنها را اثر خشم خدایان برای مجازات کشاورزان میپنداشتند. حتی گاهی اوقات برای این بیماری ها خدایانی را خلق میکردند به عنوان مثال روپلیس رب گندم بود که همه ساله در فصل بهار به خاطر فعالیت خشم او مراسم مذهبی توام با قربانی بر پا میگردید. در قرن هفدهم فرضیه تولید خود به خودی پا بر جا بود تا اینکه از دانشمندان از جمله نشلیونسبت به آن شک و تردید کرد و به طور کلی توانست درسال1927 اسپور قارچ ها را مورد مطالعه قرار بدهد. در نیمه اول قرن نوزدهم یعنی سال 1845 بیماری خطرناکی به نام بیماری بادزدگی سیب زمینی در اروپا اتفاق افتاد که سبب قحطی شد و به طور کلی جمعیت 8 میلیونی کشور ایرلند به علت قحطی و مهاجرت 2 میلیون کاهش پیدا کرد.
دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 8 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 2 |
Physiological dicease = Abiotic disease
بیماری های فیزیولوژیک به بیماری هایی گفته می شود مکه قابلیت سرایت به سایر گیاهان را ندارند. بیماریهای غیرعفونی شامل تنش های حرارتی شدید و ناگهانی مانند گرما و سرما، تغییرات شدید PH خاک، کمبود یا بیشبود عنماصر کم مصرف یا پر مصرف خاک، عوامل نامساعد آب و هوایی مثل تگرگ و صاعقه، کمبود اکسیژن و سموم طبیعی و شیمیایی موجود در محیط و بالاخره آلودگی هوا می باشد.
اثر حرارت Temprature effect
برای رشد اکثر گیاهان دمای 30-15 درجه سانتیگراد مناسب می باشد، بافت های جوان و درحال رشد بیشتر گیاهان و خصوصاً علفی ها معمولاً به دماهای بالاتر یا پایینتر از حد معمول حساس مسی باشد ولی این حد تحمل بستگی به مرحله رشدی گیاه و گونه گیاه دارد. تغییرات ناگهانی دما، اثرات نامطلوبی در گیاهان می گذارد و عوارض ناشی از دمای بالا کمتر از دمای پایین اتفاق می افتد. گرمای زیاد می تواند باعث آفتابسوختگی (Sun Scald) شود که قسمت رو به آفتاب میوه ها و سبزی ها مانند گوجه فرنگی و پیاز سوخته شود. عوارض ناشی از دمای پایین به دو صورت ظاهر می شود. اگر آسیب وارده در دمای بالاتر از صفر بوجود آید، به آن سرما زدگی (Cilling injury) می گویند و اگر خسارت وارده در دمای زیر صفر وارد شود به آن یخ زدگی (Frost injury) گویند. سرمازدگی در مناطق نیمه گرمسیر در کشت های پاییزه خیار و گوجه فرنگی متداول می باشد.
دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1171 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 10 |
الف - بیماری های عمومی حبوبات
1 – بیماری تار عنکبوتی یا مرگ گیاهچه حبوبات Web blight
قارچ عامل بیماری دامنه میزبانی بسیار وسیعی دارد و تقریباً به همه حبوبات حمله میکند. علایم کلی آن شامل مرگ گیاهچه، پوسیدگی بذر و ریشه و نیز مرگ گیاه بالغ است. هنگامیکه این قارچ به قسمتهای هوایی گیاه حمله میکند، علایمی شبیه به خسارت کنهها در آن نمایان میشود که از اینرو آن را Web blight (بلایت تارعنکبوتی) میگویند. علایم زیرزمینی در همه حبوبات یکسان و شامل پوسیدگی ریشه و طوقه است. علایم هوایی تاحدی در حبوبات متفاوت است. در عدس برگهای گیاهان مبتلا برنگ ارغوانی تا بنفش درمیآید. در نخود سفید برگها زرد شده و سریعاً فرومیریزند و گیاه از پای درمیآید. در لوبیا گیاه ضعیف و پژمرده میشود.
کنترل بیماری
1 – ضدعفونی بذر با قارچکش های نظیر PCNB
2 – آیش و تناوب زراعی
3 – کشت غیرعمیق. میتوان کشت را سطحی انجام داده و بعد از رویش خاکدهی نمود.
2 – بیماری پوسیدگی خشک ریشه حبوبات Dry rot
عوامل بیماری :
در لوبیا Fusarium solani f.sp. phaseoli
در نخودفرنگی F. solani f.sp. pisi
در باقلا F. solani f.sp. fabae
در گیاهان مبتلا به این قارچها پوسیدگی ریشه اصلی بصورت خشک دیده می شود. گیاه کوتوله و ضعیف میشود و در حالت شدید بیماری ممکن است از بین برود. در لوبیا بر روی ریشه ابتدا لکه های قرمزی بوجود می آید که به تدریج قهوه ای شده و کل ریشه اصلی را می پوشاند. ریشه های فرعی نیز معمولاً منهدم می شوند. دامنه میزبانی این قارچها محدود به گیاه مورد نظر میباشد. بقای قارچ اغلب به صورت کلامیدوسپور و نیز کنیدهای بزرگ (ماکروکنیدی ها) با جداره بیرونی ضخیم و یا در خاک و بقایای گیاهی طی سالهای زیاد (حداقل 6 سال) میباشد.
کنترل بیماری
1 – استفاده از ارقام مقاوم و تناوب زراعی با گیاهانی مثل چغندر و گندم و جو 6 تا 8 سال
2 – جلوگیری از متراکمکاری برای تهویه بیشتر و نیز جلوگیری از کاشت عمیق و آبیاری زیاده از حد
3 – اقدامات بهداشت زراعی از جمله دفن بقایا با انجام شخم و ضدعفونی بذر
4 – دادن کود سرک برای افزایش توان و تعداد ریشه ها در کنترل بیماری مفید می باشد.
دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 164 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 2 |
بیماری های توتون Diseases of Tobacco
1 – بیماری سفیدک داخلی یا کپک آبی توتونdowney mildew (blue mold) Tobacco
بر روی برگ ها لکه ای کلروزه و نکروزه ظاهر شده و در سطح زیری برگها پوشش کرکی سفید و یا در صورت تراکم خاکستری متمایل به آبی ظاهر می شود. این بیماری به صورت موضعی و سیستمیک دیده می شود. علایم بیماری سیستمیک به صورت ضعف عمومی و کوتولگی گیاهانی دیده می شود که از بذرهای آلوده بوجود آمده اند. بیماری دارای چرخه بسیار سریعی است و در عرض یک هفته ممکن است سیکل تکمیل شود (پلی سیکل). در صورت شدت بیماری برگها قهوه ای شده و لوله می شوند. قارچ عامل بیماری در بقایای گیاهی به صورت اُاُسپور و یا میسلیوم زمستانگذرانی می کند. این بیماری بذرزاد است.
کنترل بیماری
1 – از بین بردن بقایای آلوده
2 – ضدعفونی بذور در هنگام کاشت با سمومی مثل ریدومیل (متالاکسیل) و سمپاشی در طول فصل رویشی با همبن سم
3 – از بین بردن گیاهان Solanaceae اطراف مزرعه
4 – استفاده از ارقام مقاوم
5 – برنامه پیش آگاهی نیز در مورد این بیماری با استفاده از داده های آب و هوایی اجرا می شود.
6 –از مقاومت القایی Induced resistance در کنترل این بیماری استفاده شده است.
2 – بیماری سفیدک سطحی توتون Powdery mildew Tobacco
علایم و چرخه زندگی مثل سایر سفیدکهای سطحی است.
کنترل بیماری
1 – سمپاشی با سموم مؤثر مثل دینوکاپ (کاراتان)
(از استفاده از سموم گوگرد دار پرهیز شود، چرا که اثرات سوئی بر کیفیت توتون خواهد داشت)
2 – مدیریت بقایا و ارقام مقاوم
دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1064 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 11 |
1 – بیماری آلترناریایی آفتابگردان Sunflower Alternaria disease
دستکم 4 گونه ازAlternaria وجود دارد که می توانند در آفتابگردان ایجاد بیماری نمایند. گونه پنجم نیز یک پاتوژن فرصت طلب میباشد.
Alternaria helianthi (Hansf.) Tubaki & Nishihara |
Alternaria zinniae Pape |
Alternaria helianthicola Rao & Rajagopalan |
Alternaria helianthinficiens Simmons, Walcz & Roberts |
Alternaria protenta Simmons |
این قارچها موجب لکه هایی بر روی برگ و ساقه، گیاهچه میری و پوسیدگی طبق در سرتاسر دنیا می شوند.
این بیماری ممکن است بذرزاد باشد و در بقایای گیاهی در نزدیکی خاک پایداری یابد. گیاهان بیشترین حساسیت را در مرحله گلدهی و پرشدن دانه ها دارند.
کنترل بیماری
1 - ضدعفونی بذر
2 – تناوب زراعی
3 – مدیریت بقایا و از بین بردن سریع آنها
4 – گیاهان ی که دیرتر کاشته می شوند در مقایسه با آنهاییکه زدوتر کاشت می شوند، حساسیت کمتری به این بیماری نشان میدهند.
2 – زنگ آفتابگردان
در لوبیا Fusarium solani f.sp. phaseoli
در نخودفرنگی F. solani f.sp. pisi
در باقلا F. solani f.sp. fabae
در گیاهان مبتلا به این قارچها پوسیدگی ریشه اصلی بصورت خشک دیده می شود. گیاه کوتوله و ضعیف میشود و در حالت شدید بیماری ممکن است از بین برود. در لوبیا بر روی ریشه ابتدا لکه های قرمزی بوجود می آید که به تدریج قهوه ای شده و کل ریشه اصلی را می پوشاند. ریشه های فرعی نیز معمولاً منهدم می شوند. دامنه میزبانی این قارچها محدود به گیاه مورد نظر میباشد. بقای قارچ اغلب به صورت کلامیدوسپور و نیز کنیدهای بزرگ (ماکروکنیدی ها) با جداره بیرونی ضخیم و یا در خاک و بقایای گیاهی طی سالهای زیاد (حداقل 6 سال) میباشد.
کنترل بیماری
1 – استفاده از ارقام مقاوم و تناوب زراعی با گیاهانی مثل چغندر و گندم و جو 6 تا 8 سال
2 – جلوگیری از متراکمکاری برای تهویه بیشتر و نیز جلوگیری از کاشت عمیق و آبیاری زیاده از حد
3 – اقدامات بهداشت زراعی از جمله دفن بقایا با انجام شخم و ضدعفونی بذر
4 – دادن کود سرک برای افزایش توان و تعداد ریشه ها در کنترل بیماری مفید می باشد.
3 – بیماری پوسیدگی آبکی ریشه حبوبات Wet rot
این بیماری بویژه در مراحل گیاهچهای و توسط گونههای مختلف قارچ Pythium بوجود میآید. در ایران عامل این بیماری Pythium aphanidermatum اعلام شده است. این بیماری معمولاً همراه با دو بیماری تارعنکبوتی و پوسیدگی خشک دیده می شود.
کنترل بیماری
از روشهای مقابله با آن میتوان به ضدعفونی بذر و ایجاد زهکشی برای کمکردن رطوبت در مزرعه و استفاده از ارقام مقاوم اشاره نمود. در مورد این بیماری از روش کنترل بیولوژیکی نیز استفاده شده و از قارچ Trichoderma و باکتری های جنس Bacillus استفاده شده است.